Uważaj na swoje myśli. Słowa mają moc.
Słowa mają ogromną moc: mogą dodawać sił, wiary w siebie, we własne możliwości i umiejętności, mogą uskrzydlać a nawet zmieniać ludzi zarówno tych, którzy je wypowiadają jak i tych, którzy je słyszą. Niestety słowa mogą działać wprost przeciwnie: osłabiać, zniechęcać, poniżać, poczynić ogromne szkody, skrzywdzić drugiego człowieka. Słowa, których używamy na co dzień zwłaszcza, te mówione do dzieci muszą być kontrolowane aby wypowiadane w gniewie, czy złości nie odbiły się negatywnie w przyszłości na dziecku.
„Uważaj na swoje myśli, stają się słowami.
Uważaj na swoje słowa, stają się czynami.
Uważaj na swoje czyny, stają się nawykami.
Uważaj na swoje nawyki, stają się charakterem.
Uważaj na swój charakter, staje się twoim przeznaczeniem.” – Lao Tze
Małe dzieci chłoną świat jak gąbka. Z dnia na dzień stają się ciekawsze, nabierają nowych umiejętności, coraz więcej czują, widzą i.. słyszą. Także to, czego nie powinny. Wielu z nas nie uświadamia sobie jak niektóre zdania mogą na długie lata wpędzić nasze dzieci w poczucie winy, lęku czy kompleksy.
Czego nie mówić do dziecka i przy dziecku, o jakie zwroty chodzi ?
„Nie kocham cię już”- zwrot określany jako dynamit, który ,,rozwalił „niejednego dorosłego, a tym bardziej dziecko, ponieważ dla dziecka miłość rodzica jest najważniejsza, najlepsza na świecie, to poczucie bezpieczeństwa i więzi.
Bywa też, że taki niepozorny, uznany za żartobliwy zwrot, jak: „Kogo bardziej kochasz, mamusię, czy tatusia? Wymusza opowiedzenie się po jednej stronie i stawia dziecko w bardzo przykrej, kłopotliwej sytuacji.
Straszenie –,,Bądź grzeczny, bo jak nie to….” i tutaj pomysłów straszenia jest bardzo wiele. Porządek z dzieckiem może zaprowadzić czarny charakter z bajki ( wilk, smok, Baba Jaga, czarownica, kosmita, potwór itp.) lub drugi człowiek ten „groźny” (tata, mama , dziadek, wujek, obca osoba, itp ). Jest to zupełnie niepotrzebne, bo może wystarczy wyjaśnić dziecku jakie mogą być konsekwencje takiego postępowania i jakie grozi mu z tego powodu niebezpieczeństwo.
Wzbudzanie poczucia winy– typu: „Przez ciebie nie pojechałam do….” „Przez ciebie rozbolała mnie głowa”, ,,przez ciebie się rozchorowałam”, a nawet straszenie śmiercią itp.- sprawia, że dziecko obwinia siebie za wszelkie niepowodzenia rodziców, nie rozumiejąc tak naprawdę czym to spowodowało.
Porównywanie – zwłaszcza do rówieśników, lub rodzeństwa, szczególnie wtedy gdy w tym porównaniu wypadają gorzej, rodzi w dziecku agresję, lęk przed odrzuceniem, niską samoocenę. To może powodować walkę o uwagę rodzica, o jego pochwałę, oraz chęć zrobienia czegoś co zadowoli rodzica.
Umniejszanie- czyli mimowolne przyklejanie etykiet– np.: „Jesteś głupi”, „Ale z ciebie niezdara”, „Jesteś brzydki, leniwy, gapa, nieśmiały”….. itp. zaniża poczucie własnej wartości, wpycha w kompleksy, rozwija niepewność, budzi nieufność w kontaktach z innymi dziećmi, prowadzi do wycofania i „zamknięcia się w sobie”. Często dzieci próbują uwolnić się od tych etykiet, buntują się, toczą walkę, stają się przy tym nerwowe, płaczliwe i hałaśliwe.
W psychologii jest takie określenie samospełniająca się przepowiednia. Jeśli całe życie ktoś słyszy, że jest brzydki, gruby, że niczego nie umie, że jest egoistą i leniem i nigdy nikt go nie pokocha, że nigdy do niczego nie dojdzie, to w końcu w to uwierzy. Dlatego tak bardzo jest ważne, abyśmy my rodzicie zważali na słowa, który wypowiadamy pod adresem naszych dzieci.
Upominanie – komunikatami niezrozumiałymi dla dziecka np.” Przestań”,” Uspokój się”, „Ile razy mam ci mówić”, „Nie rób tego” itp. Najlepiej krótko i konkretnie powiedzieć o co chodzi.
Wulgaryzmy – tutaj komentarz jest zbyteczny, trzeba po prostu liczyć się ze słowami.
Czasem nawet komunikaty wypowiadane w dobrej wierze mogą przynieść wprost odwrotne skutki, bo dla dziecka oznaczają coś innego.
Przyjrzyjmy się kilku przykładom;
W trudnych chwilach wspieramy dziecko komunikatem BĄDŹ DZIELNY– czyli nie bój się, nie okazuj lęku, strachu, emocji skazując tym samym dziecko na samotne radzenie sobie z trudnymi emocjami. Może lepiej poczuło by się dziecko słysząc, że rodzic rozumie zaistniałą sytuację, ma jakąś radę, sposób na uspokojenie, niesie pomoc, jest dla niego wsparciem.
W sytuacjach niebezpiecznych, zagrażających dziecku ciągle upominamy i ostrzegamy UWAŻAJ BO… przewrócisz się spadniesz, skaleczysz się, rozlejesz, wysypiesz itp. Tym samym przekazujemy dziecku, że w życiu czekają go same niebezpieczeństwa, z którymi nie potrafi sobie poradzić. Dajmy szansę dziecku uczyć się przez doświadczenia, (oczywiście dyskretnie asekurując),aby poznało swoje możliwości.
Oceniając zachowanie dziecka mówimy: BĄDŹ GRZECZNY (czyli jaki?) lub JESTEŚ NIEGRZECZNY (czyli jaki?) Tym samym wysyłamy do dziecka niejasny komunikat, ono nie wie co w danym momencie zrobiło dobrze lub źle, bardzo ogólnie oceniamy jego zachowanie. Lepiej jasno i konkretnie sformułować, co nas cieszy lub złości np. Nie lubię gdy oddalasz się ode mnie ( na spacerze, w lesie, sklepie itp.) chcę cię widzieć , bo boje się że się zgubisz.
Jeśli mówimy do dziecka i to nie dociera, to znaczy, że głupio gadamy. Właściwy komunikat zawsze dotrze.
POSŁUCHAJMY WIĘC SIEBIE , MOŻE WTEDY LEPIEJ ZROZUMIEMY ZACHOWANIE NASZEGO DZIECKA.
PAMIĘTAJMY:
„ To co mówimy sieje ziarno w ich sercach i umysłach. Od tego co zasiejemy, zależy jaki plon zbierzemy. Jesteśmy odpowiedzialni za nasze dzieci, za to czego ich nauczymy i jakimi będą ludźmi. Nie skrzywdźmy ich niewłaściwymi słowami. ( Czy Ty chciałbyś ciągle słyszeć, że nic nie umiesz, jesteś głupi, nigdy się tego nie nauczysz?)”.
Mam nadzieję, że podczas czytania tego artykułu, inaczej spojrzycie na znaczenie słów a zmieniając je, zmienicie swoje życie, życie swoich dzieci i bliskich.
Pozdrawiam U. Dz.
